Ung thư tuyến tiền liệt hay còn có tên gọi là ung thư tiền liệt tuyến, ung thư phát triển trong tuyến tiền liệt là một tuyến trong hệ sinh dục của nam. Tuy phát triển chậm nhưng ung thư có thể di căn sang các bộ phận khác của cơ thể như xương và các hạch bạch huyết. Khi bị mắc ung thư tuyến tiền liệt người bệnh có cảm giác đau đớn và khó khăn mỗi khi đi tiểu, quan hệ tình dục gặp nhiều vấn đề, chức năng cương dương bị rối loạn... Bệnh càng ở giai đoạn muộn các triệu chứng càng rõ ràng.

Chỉ định xét nghiệm nồng độ PSA toàn phần trong máu

Xét nghiệm định lượng nồng độ PSA toàn phần trong máu có thể được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt: theo Cục Quản lý thực phẩm và Thuốc Hoa Kỳ FDA (U.S Food and Drug Administration), xét nghiệm PSA nên được thực hiện hàng năm để sàng lọc phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới từ 50 tuổi trở lên. Đối với những người có yếu tố nguy cơ gia đình (bố hoặc anh trai bị ung thư tuyến tiền liệt) cần bắt đầu sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt bằng xét nghiệm PSA từ tuổi 40 .

• Đánh giá nguy cơ tử vong của những bệnh nhân ung thư tuyến tiền liệt thể khu trú (localized prostate cancer) (không di căn: non-metastatic): xét nghiệm PSA được đánh giá cùng với Tiêu chuẩn phân loại giai đoạn Gleason (dựa trên hình ảnh tế bào nhuộm HE) và phân loại theo lâm sàng.

• Theo dõi hiệu quả điều trị và phát hiện tái phát ung thư tuyến tiền liệt: các mức độ PSA cần được theo dõi sau điều trị ung thư tuyến tiền liệt từ 6 tháng đến 36 tháng tùy theo mức độ nguy cơ của bệnh.

• Việc sinh thiết tuyến tiền liệt để xác định ung thư có thể được chỉ định khi nồng độ PSA toàn phần huyết tương ≥ 2,5 ng/mL hoặc tốc độ tăng PSA toàn phần ≥ 0,75 ng/mL/năm.

Ý nghĩa lâm sàng của PSA

Giá trị PSA bình thường: nồng độ PSA toàn phần trong máu người khỏe mạnh rất thấp, chỉ khoảng < 4 ng/mL. Tuy nhiên, ở những người khỏe mạnh bình thường, do kích thước tuyến tiền liệt tăng theo tuổi nên khi tuổi tăng, mức độ PSA được tuyến tiền liệt bài tiết vào máu cũng tăng theo tuổi:

- Từ 40 – 49 tuổi: PSA ≤ 2,5 ng/mL

- Từ 50 – 59 tuổi: PSA ≤ 3,5 ng/mL

- Từ 60 – 69 tuổi: PSA ≤ 4,5 ng/mL

- Từ 70 – 79 tuổi: PSA ≤ 6,5 ng/mL

Nồng độ PSA toàn phần trong máu tăng trong ung thư tuyến tiền liệt

- Về nồng độ PSA toàn phần trong máu: nồng độ PSA toàn phần trong máu càng tăng, nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt càng cao, phụ thuộc vào độ tuổi. Giá trị giới hạn (cut-off) cho chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt của PSA toàn phần huyết tương là ≥ 4 ng/mL với độ nhạy là 21% và độ đặc hiệu là 91%. Người ta thấy có sự liên quan giữa mức độ PSA toàn phần và tỷ lệ ung thư tuyến tiền liệt

- Về tốc độ tăng PSA toàn phần (PSA velocity) trong máu: ở người bị ung thư tuyến tiền liệt nồng độ PSA toàn phần có tốc độ tăng nhanh hơn ở người bình thường. Người có tốc độ tăng PSA toàn phần > 0,75 ng/mL/năm có nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt tăng, người có tốc độ tăng PSA < 0,75 ng/mL/năm có thể có bệnh tuyến tiền liệt lành tính.

Tuy nhiên, cần chú ý là, nồng độ PSA toàn phần trong máu có thể tăng trong các trường hợp không phải ung thư tuyến tiền liệt, ví dụ như trong các bệnh phì đại tuyến tiền liệt lành tính (benign prostatic hyperplasia), viêm tuyến tiền liệt (prostatitis), kích thích tuyến tiền liệt (irritation) hoặc sau phóng tinh. Vì vậy, để chẩn đoán phân biệt ung thư tuyến tiền liệt với các bệnh tuyến tiền liệt khác, cần phải định lượng thêm PSA tự do và xác định tỷ số fPSA/ tPSA.

Các yếu tố nguy cơ khác cũng rất quan trọng

Nếu lượng PSA của bạn tăng cao, bác sỹ có thể sẽ xem xét đến các yếu tố nguy cơ khác để quyết định xem, bạn có cần phải làm thêm các xét nghiệm khác hay không. Những yếu tố nguy cơ khác bao gồm chủng tộc(nam giới da đen thường dễ bị ung thư tiền liệt tuyến hơn nam giới da trắng hoặc nam giới gốc La tinh), tuổi (nguy cơ bị ung thư tiền liệt tuyến sẽ tăng dần theo tuổi) và tiền sử gia đình (nam giới có tiền sử gia đinh bị ung thư tiền liệt tuyến sẽ có nguy cơ cao hơn). Tuy nhiên, nếu, các yếu tố nguy cơ của bạn thấp, ví dụ như nếu bạn không có các yếu tố nguy cơ trên, và việc thăm khám thấy rằng bạn không có bất thường gì về tuyến tiền liệt, bác sỹ có thể sẽ không tiến hành làm sinh thiết và chỉ đơn giản là đợi vài tháng nữa và tiến hành xét nghiệm PSA lại xem kết quả có giảm đi hay không.

Sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt ở đâu?

Xét nghiệm tại nhà Antamed

Trong lĩnh vực xét nghiệm tại nhà thì Antamed đang dần trở thành một cái tên quen thuộc và được nhiều người quan tâm. Antamed là tên gọi tắt của Công ty cổ phần công nghệ Antamed, hiện tại đang là đối tác độc quyền của Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới trung ương.

Antamed giúp bạn tiết kiệm hơn 5 giờ chờ lấy mẫu và đợi kết quả so với khi thực hiện tại các bệnh viện công. Kết quả của bạn sẽ được gửi trả tận nhà và qua địa chỉ email. Hơn nữa Antamed còn có đội ngũ tư vấn viên miễn phí giúp bạn gỡ rối những thắc mắc cũng như biện luận giúp bạn kết quả xét nghiệm. Với phương châm "Minh bạch tuyệt đối - Chuyên môn hàng đầu - Dịch vụ tiện lợi” Antamed đang dần cố gắng từng ngày để làm hài lòng mọi khách hàng.

Hiện Antamed cung cấp Gói sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt gồm 2 xét nghiệm nhỏ:

• PSA, free và PSA, total: Đây là xét nghiệm dấu ấn ung thư tiền liệt tuyến giúp phát hiện và chẩn đoán bệnh lí để từ đó có các phương pháp điều trị kịp thời.

• AFP: Là xét nghiệm dấu ấn ung thư gan. Giá trị của gói xét nghiệm này giúp hỗ trợ đánh giá, chẩn đoán các bệnh liên quan đến tuyến tiền liệt.

Cách tính tổng giá xét nghiệm

• Tổng giá = Phí xử lý mẫu xét nghiệm + Giá xét nghiệm + Phí km tăng thêm
• Phí xử lý : 30.000đ
• Phí km tăng thêm : 5.000đ x (n-5) với n là số km tính từ 300 Đê La Thành nhỏ tới địa chỉ lấy mẫu

* Với khách hàng muốn xử lí mẫu tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, liên hệ với hotline: (024) 73049779 / 0984.999.501 để được tư vấn cụ thể.

Địa chỉ: 300 Đê La Thành nhỏ, Đống Đa, Đống Đa, Hà Nội

Giờ làm việc: Thứ Hai - Thứ Sáu: 06:00 - 15:30, Thứ Bảy: 06:00 - 10:00

Xem thêm:

• "Chỉ dấu sinh học" của ung thư tuyến tiền liệt
  
• Tầm soát ung thư tiền liệt tuyến: Nên hay không?