Chỉ số Bilirubin bao nhiêu là bình thường? 1
Bilirubin còn gọi là sắc tố mật, là sản phẩm thoái hoá của nhân porphyrin trong Hemoglobin của hồng cầu.
Đời sống trung bình của 1 tế bào hồng cầu là khoảng 120 ngày. Khi hồng cầu chết đi, một lượng hemoglobin được giải phóng. Hemoglobin tiếp tục thoái hoá tạo thành bilirubin tự do.
Bilirubin tự do (bilirubin gián tiếp) có đặc điểm là độc, không hoà tan trong nước nên không có mặt trong nước tiểu. Khi Bilirubin tự do ở trong máu được albumin vận chuyển tới gan, bilirubin tự do kết hợp với acid glucoronic ở trong gan để tạo thành bilirubin liên hợp (bilirubin trực tiếp). Bilirubin liên hợp có đặc điểm là không độc, tan trong nước nên có mặt trong nước tiểu.
Bilirubin toàn phần trong máu bao gồm bilirubin tự do (bilirubin gián tiếp) và bilirubin liên hợp (bilirubin trực tiếp).
Chỉ số bilirubin mức bình thường trong cơ thể khi mang giá trị xét nghiệm sau:
- Bilirubin toàn phần:
- Trẻ sơ sinh: < 10mg/dL hay < 17μmol/L.
- 1 tháng: 0,3 – 1,2 mg/dL hay 5,1 – 20,5 μmol/L.
- Người lớn: 0,2 – 1,0 mg/dL hay 3,4 – 17,1 μmol/L.
- Bilirubin trực tiếp: 0,0 – 0,4 mg/dL hay 0 - 7 μmol/L.
- Bilirubin gián tiếp: 0,1 – 1 mg/dL hay 1- 17 μmol/L.
- Tỉ lệ bilirubin trực tiếp/bilirubin toàn phần: < 20%.
Lợi ích của việc xét nghiệm định lượng bilirubin
Xét nghiệm định lượng trong máu
- Thăm dò tình trạng thiếu máu để xác định căn nguyên là do tan máu hay do tạo hồng cầu không hiệu quả.
- Đánh giá mức độ nặng – nhẹ của một số bệnh lý về gan.
- Trong thăm dò các tắc mật (trong và ngoài gan).
- Đánh giá mức độ tăng ưu thế thuộc về thành phần bilirubin trực tiếp hay gián tiếp. Từ đó có thể gợi ý các định hướng chẩn đoán một số bệnh liên quan.
Xét nghiệm định lượng bilirubin trong nước tiểu
- Chẩn đóan các loại bệnh vàng da do tan máu: Không thấy có bilirubin trong nước tiểu.
- Chẩn đoán các các loại bệnh vàng da do bệnh gan hay do ứ mật: Có bilirubin trong nước tiểu.
Nguyên nhân gây tăng nồng độ bilirubin trong máu
Bilirubin có trong máu là điều hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, khi chỉ số bilirubin mức bình thường đột ngột tăng lên quá cao thì có thể là dấu hiệu của một số loại bệnh.
Các nguyên nhân chính khiến tăng nồng độ bilirubin toàn phần thường gặp
- Có thai.
- Trẻ sơ sinh và trẻ đẻ non.
- Hoạt động thể lực mạnh.
- Các nguyên nhân gây tăng bilirubin không liên hợp.
- Các nguyên nhân gây tăng bilirubin liên hợp.
- Suy giáp.
Các nguyên nhân chính khiến tăng nồng độ bilirubin không liên hợp (bilirubin gián tiếp) thường gặp
Hồng cầu bị phá huỷ nhiều quá mức gây tăng sản xuất bilirubin do
- Tan máu (sốt rét, bệnh do không tương hợp Rh của trẻ sơ sinh, bệnh hemoglobin, thiếu hụt các enzym của hồng cầu, đông máu rải rác trong lòng mạch, tan máu tự miễn).
- Tạo hồng cầu không hiệu quả (Vd: bệnh thiếu máu Biermer)
- Truyền máu nhiều.
- Cường lách.
- Khối máu tụ lớn.
Suy giảm quá trình liên hợp bilirubin tại gan
- Bệnh Gilbert.
- Suy tim mất bù.
- Thuốc: Rifampicin,...
- Khiếm khuyết quá trình liên hợp bilirubin:
- Vàng da ở trẻ sơ sinh và trẻ đẻ non.
- Hội chứng Crigler-Najjar (do thiếu hụt enzym glucuronyl transferase).
Các nguyên nhân chính khiến tăng nồng độ bilirubin liên hợp (bilirubin trực tiếp) thường gặp
Bệnh lý tế bào gan
- Viêm gan do virus.
- Viêm gan do thuốc: Rifampicin, Halothan, Methyldopa, Chlorpromazin, Paracetamol, Salicylat...
- Viêm gan nhiễm độc: CCl4 (tetraclorua carbon), Amanit phalloide...
- Suy tim.
- Xơ gan.
- Xâm nhiễm gan hoặc các tổn thương gây choáng chỗ (Vd: bệnh lý khối u, di căn gan, nhiễm thiết huyết tố, bệnh Wilson, u hạt [granulomas], nhiễm amyloidose).
- Các rối loạn bẩm sinh: Bệnh Dubin- Jonson (rối loạn bài xuất bilirubin), hội chứng Rotor...
Tắc mật
- Nguyên nhân nằm trong gan:
- Xơ gan mật tiên phát.
- Viêm đường mật xơ hoá.
- Thuốc: Chlorpromazin, barbituric, thuốc ngừa thai, testosteron, erythromycin...
- Nguyên nhân nằm ngoài gan:
- Sỏi mật.
- Viêm tuỵ cấp hay mạn tính.
- Nang giả tụy trong viêm tụy cấp.
- Ung thư tụy.
- Ung thư bóng Vater.
- Ung thư biểu mô (carcinoma) đường mật.
- Chít hẹp hay tắc (atresie) đường mật.
- Giảm nồng độ bilirubin toàn phần
Các yếu tố làm thay đổi kết quả xét nghiệm bilirubin
- Để xẩy ra tình trạng vỡ hồng cầu của mẫu bệnh phẩm.
- Để mẫu bệnh phẩm tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời hay ánh sáng nhân tạo > 1h sẽ làm giảm nồng độ bilirubin của bệnh phẩm(mức độ giảm nồng độ bilirubin toàn phần có thể lên tới 50% mỗi giờ).
- Tiếp xúc trong vòng 24h trước đó với thuốc cản quang.
- Sử dụng các thuốc có thể làm tăng nồng độ bilirubin toàn phần: Adrenalin, allopurinol, các steroid làm tăng chuyển hóa, thuốc điều trị sốt rét, vitamin C...
- Sử dụng các thuốc có thể làm giảm nồng độ bilirubin toàn phần: Barbituric, caffein, citrat, corticosteroid, ethanol, penicillin, protein...
Mong rằng bài viết trên đây phần nào giúp các bạn phần nào hiểu được về thành phần chỉ số bilirubin, chỉ số bilirubin mức bình thường, nguyên nhân gây tăng bilirubin, các bệnh liên quan và yếu tố làm thay đổi kết quả xét nghiệm.Antamed Địa chỉ xét nghiệm uy tín minh bạch
Với quy trình hoàn toàn khép kín, khách hàng có thể hoàn toàn yên tâm khi chọn dịch vụ xét nghiệm của Trung tâm xét nghiệm Antamed. Khách hàng không phải đăng ký, chờ đợi mệt mỏi và mất nhiều thời gian tại các trung tâm y tế để được xét nghiệm. Đến với Antamed khách hàng cũng hoàn toàn yên tâm về chất lượng mẫu lấy, độ chính xác của kết quả xét nghiệm cũng như tính bảo mật của kết quả.
Hiện Antamed cung cấp Gói xét nghiệm tổng quát tại nhà đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Cam kết không chỉ định thừa. Chi phí hoàn toàn minh bạch. Và Antamed tuyệt đối không có phụ phí, ẩn phí; chỉ tính phí dịch vụ xét nghiệm tại nhà.
- Giá gói xét nghiệm tổng quát của Antamed đề xuất (mẫu được phân tích tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương): 937,000 đồng
- Tổng giá = Phí xử lý mẫu xét nghiệm + Giá xét nghiệm + Phí km tăng thêm
- Phí xử lý : 30.000đ
- Phí km tăng thêm : 5.000đ x (n-5) với n là số km tính từ Đại học Y Hà Nội tới địa chỉ lấy mẫu
Đia chỉ: 300 Đê La Thành nhỏ, Đống Đa, Đống Đa, Hà Nội
Điện thoại: (024)73.049.779 - 0984999501 (Giờ trực: 6-22h)
Giờ làm việc: Thứ Hai - Thứ Sáu: 06:00 - 15:30; Thứ Bảy: 06:00 - 10:00
Xem thêm:
