Thông thường, sau khi máu đã tiếp nhận đầy đủ lượng oxy đi qua phổi, sẽ được đưa về tim, cũng từ đây tim đẩy máu đi khắp cơ thể bằng cách bơm máu vào động mạch. Sau khi máu giàu oxy đi qua các tổ chức, tế bào nhận oxy và thải khí cacbonic để quay trở lại tim, lại được đưa lên phổi và từ đó thải cacbonic ra ngoài.

Để đánh giá được hiệu quả của quá trình trao đổi khí oxy, trên lâm sàng, các bác sĩ thường tiến hành đo nồng độ khí trong máu trong các động mạch, xét nghiệm này được gọi là xét nghiệm khí máu.

Khí máu động mạch (hay ABG) là một xét nghiệm máu được thực hiện và sử dụng máu từ một động mạch được lấy bằng cách đâm vào động mạch đó bằng kim tiêm và lấy ra một lượng máu nhỏ. Thông thường, máu sẽ được chích lấy ở vùng cổ tay của người bệnh, nhưng đôi khi cũng lấy máu từ các động mạch ở vùng đùi hay háng để xét nghiệm.

Máu còn có thể được lấy từ một trong các ống thông động mạch. Đo oxy mạch cùng với đó là đo hàm lượng cácbon điôxít trong da là một trong những phương pháp thay thế để có được các thông số giống như khí máu động mạch.

Khí máu động mạch còn được biết đến là một xét nghiệm đo áp suất oxy động mạch (PaO2), và áp suất cácbon điôxít (PaCO2), độ kiềm (pH). Thêm vào đó là độ bão hòa oxyhemoglobin trong động mạch (SaO2).

Sự quan trọng của xét nghiệm khí máu động mạch

Các thông tin xét nhiệm khí máu động mạch khá quan trọng trong quá trình chăm sóc những bệnh nhân đang ốm nặng hay có các bệnh về hô hấp. Đặc biệt đối với phụ nữ mang thai hay chuẩn bị cho quá trình sinh mổ thì xét nghiệm khí máu động mạch là rất cần thiết. Khí máu động mạch cũng là một trong những xét nghiệm được thực hiện nhiều và phổ biến nhất trên các bệnh nhân hồi sức sau cấp cứu, mẹ bầu sau sinh hay thực hiện các phẫu thuật khác.

Xét nghiệm sẽ được thực hiện để xác định nồng độ pH của máu, đo áp suất riêng phần của cacbon dioxit và oxy, cũng với đó là nồng độ bicacbonat trong máu. Hiện nay nhiều máy phân tích khí máu cũng báo cáo luôn nồng độ lactate, hemoglobin, hay các chất điện giải như oxyhemoglobin và carboxyhemoglobin, methemoglobin.

Phân tích máu động mạch có thể xác định được gì?

Xét nghiệm khí máu động mạch có thể xác định được nồng độ oxy hay áp lực riêng phần của oxy có trong máu động mạch (PaO2) tính bằng đơn vị ki lô pascal (Kpa) hoặc mmHg.

Nồng độ khí cacbonic (CO2) hay còn được biết đến là áp lực riêng phần của khí CO2 trong máu động mạch (PaCO2). Nồng độ này sẽ được đo bằng đơn vị mmHg, ở người bình thường PaCO2 rơi vào khoảng 5,4Kpa (42mmHg) trong suốt cả cuộc đời.

Khi sự trao đổi khí trong máu bị giảm sút thì ta sẽ thấy trước hết là sự giảm nồng độ oxy trong máu sau đó có thể là tăng cả lượng CO2 có trong máu nếu bạn đang ở tình trạng nặng của suy hô hấp, trường hợp này rất hay gặp ở trẻ sơ sinh thiếu tháng và sinh non, cũng có thể gặp ở trường hợp bé bị bệnh nặng về đường hô hấp.

Việc lấy khí máu động mạch để xét nghiệm thường không mất nhiều thời gian. Tuy nhiên bạn sẽ cảm thấy khá đau khi lấy máu vì máu cần lấy ở các vùng động mạch chủ.